24 Aralık 2009 Perşembe

Alan Halqı




Hey, Alanla, qazawatha turganbız,
Ullu tawla boyala tulpar qanña,
Alan halqı birden bolup qophanbız,
Kübele da bulgana murdar qaña!


Teñiz uwu özenlege jetgendi,
Altın çaçlı kök közlüle, qaydasız?
Kübeleriñ, qılıçlarıñ jıltıray,
Alanlıla, qazawatha çıgıgız.


Biz barırbız özenleden – teñizge,
Alan halqı, tebire jortuwlga!
«Qonaqlanı jolu boşdu!» - dep qoysaq,
Ot salırla taw başında tuwzga*1.


Kün da batar, tañ da atar özende,
Biz qaytırbız, alan qartla, saqlagız,
Köbeleyge*2 süzülürbüz, quwana,
Analaga baş ururbuz, qaplana.


Teñiz bürküp alsa da ölükleni,
Biz qaytırbız, jıyıp qalqan*9 börkleni,
Qılqam atıp, umpır tarta*3 Alanda,
Sarı çaçlı tulpar qanla tuwarla.


Alan qandan tolgan qadar jürekle,
Qara qanlı gıbışıla, tohtatıgız!
Alan halqı birden bolub süelse,
Murdar qannı teñizleden emerbiz.


Hey, Alanla, kim bazınır, bir bolsaq?!
Alan Tüzge ullu köllü biz bolsaq,-
Qara qanlı sarubekle jeterle,
Hojanlaga*6 çiginjile biterle.


Hey, Alanla, bolsaq tüzde qonaqbay,
Umpır tarta*3, üyrenirle tawlaga,
«Qonaqlanı jolu boşdu!» - dep qoysaq,-
Ot salırla taw başında tuwzga.


Hey, alanla, ant eteyik bir bolup:
Allıbız – tüz, artıbız a taw bolsa,
Bir etekli Eki Teppe*4 saw bolsa, -
Alan tüzde qara qanlı oñdurmaq!


Qoylarıbız otlarla jaylıqlada,
Gıbışıla teşerle awuzluqnu*5,
Bizni qızla eki eşme atarla,
Işımların jıltırata batırla...


Kök gülmendi qısılgandı toylada,
Aq gülmendi kiyilgendi otowda,
Bal jagayıq alan qızga, hey, marja!
Tuhtuylanı hazırlagız, Alanla!


Jetib kele Taw etekni qatına,
Hurmet ete Alan jaşlı anaga,
Qılqam atıp, umpır tarta Alanda*3,
Sarı çaçlı tulpar jaşla tuwarla.


Hey, Alanla, qazawatha turuguz,
Teñizlile özenlege kirdile,
Biyik tawla artıbızda qalsınla,
Tulpar qanla saqlasınla özenni!


Qara küynü jırlamagız tawlada,
Atlı ötmez biz sawluqda jaşırtın,
Qara qoyla soülurla quwançda,
Hey, Alanla, saq boluguz tawlaga!


Hey, Alanla, kelip qaldı qara kün,
Oy, jarlı anam, barabız teñiz qapha,
Öre hojan*6 buquludan tolmasın,
Bir gıbışı Alan tüzde oñmasın!


Hey, Alanla, üçew-üçew turuguz,
Köbeleyde umpır barad birinçi,
Kelkem atıp, kültermeñi urlatma*7,
Sen Alansa, altın çaçlı, unutma!


Sabırlıla, oy Alanla, keligiz,
Alan tüzde qara qoyla soyayıq,-
Bir janlıdan miñ çapraqlı tuwgandı,
Alan tüzü gürgüleşge qalgandı.


Biz barırbız özenleden – teñizge,
Köbeleyde umpır tartıp, süzülüp,
Alan tüzde qara qoylanı soya,
Bir alanlı jeti ataga aylana!


Hey, Alanla, qazawtha turganla,
Bir alannı kültermesin urlalla!
Sarı çaçlı kök közlüle, saw bolsaq,
Alan tüzden keleçile tayarla!


Kün da batar, tañ da atar özende,
Biz kelirbiz, alan qartla, saqlagız,
Köbeleyge süzülürbüz, quwana,
Analaga baş ururbuz, qaplana!





Алан халкъы


Хей, Аланла, къазауатха тургъанбыз,
Уллу таула бояла тулпар къаннга,
Алан халкъы бирден болуп къопханбыз,
Кюбеле да булгъана мурдар къанга!


Тенгиз ууу ёзенлеге жетгенди,
Алтын чачлы кёк кёзлюле, къайдасыз?
Кюбелеринг, къылычларынг жылтырай,
Аланлыла, къазауатха чыгъыгъыз.


Биз барырбыз ёзенледен – тенгизге,
Алан халкъы, тебире жортуулгъа!
«Къонакъланы жолу бошду!» - деп къойсакъ,
От салырла тау башында туузгъа*1.


Кюн да батар, танг да атар ёзенде,
Биз къайтырбыз, алан къартла, сакълагъыз,
Кёбелейге*2 сюзюлюрбюз, къууана,
Аналагъа баш урурбуз, къаплана.


Тенгиз бюркюп алса да ёлюклени,
Биз къайтырбыз, жыйып къалкъан*9 бёрклени,
Къылкъам атып, умпыр тарта*3 Аланда,
Сары чачлы тулпар къанла тууарла.


Алан къандан толгъан къадар жюрекле,
Къара къанлы гыбышыла, тохтатыгъыз!
Алан халкъы бирден болуб сюелсе,
Мурдар къанны тенгизледен эмербиз.


Хей, Аланла, ким базыныр, бир болсакъ?!
Алан Тюзге уллу кёллю биз болсакъ,-
Къара къанлы сарубекле жетерле,
Хожанлагъа*6 чигинжиле битерле.


Хей, Аланла, болсакъ тюзде къонакъбай,
Умпыр тарта*3, юйренирле таулагъа,
«Къонакъланы жолу бошду!» - деп къойсакъ,-
От салырла тау башында туузгъа.


Хей, аланла, ант этейик бир болуп:
Аллыбыз – тюз, артыбыз а тау болса,
Бир этекли Эки Теппе*4 сау болса, -
Алан тюзде къара къанлы онгдурмакъ!


Къойларыбыз отларла жайлыкълада,
Гыбышыла тешерле ауузлукъну*5,
Бизни къызла эки эшме атарла,
Ышымларын жылтырата батырла...


Кёк гюлменди къысылгъанды тойлада,
Акъ гюлменди кийилгенди отоуда,
Бал жагъайыкъ алан къызгъа, хей, маржа!
Тухтуйланы хазырлагъыз, Аланла!


Жетиб келе Тау этекни къатына,
Хурмет эте Алан жашлы анагъа,
Къылкъам атып, умпыр тарта Аланда*3,
Сары чачлы тулпар жашла тууарла.


Хей, Аланла, къазауатха туругъуз,
Тенгизлиле ёзенлеге кирдиле,
Бийик таула артыбызда къалсынла,
Тулпар къанла сакъласынла ёзенни!


Къара кюйню жырламагъыз таулада,
Атлы ётмез биз саулукъда жашыртын,
Къара къойла союлурла къууанчда,
Хей, Аланла, сакъ болугъуз таулагъа!


Хей, Аланла, келип къалды къара кюн,
Ой, жарлы анам, барабыз тенгиз къапха,
Ёре хожан*6 букъулудан толмасын,
Бир гыбышы Алан тюзде онгмасын!


Хей, Аланла, ючеу-ючеу туругъуз,
Кёбелейде умпыр барад биринчи,
Келкем атып, кюлтерменги урлатма*7,
Сен Аланса, алтын чачлы, унутма!


Сабырлыла, ой Аланла, келигиз,
Алан тюзде къара къойла сояйыкъ,-
Бир жанлыдан минг чапракълы туугъанды,
Алан тюзю гюргюлешге къалгъанды.


Биз барырбыз ёзенледен – тенгизге,
Кёбелейде умпыр тартып, сюзюлюп,
Алан тюзде къара къойланы соя,
Бир аланлы жети атагъа айлана!


Хей, Аланла, къазаутха тургъанла,
Бир аланны кюлтермесин урлалла!
Сары чачлы кёк кёзлюле, сау болсакъ,
Алан тюзден келечиле таярла!


Кюн да батар, танг да атар ёзенде,
Биз келирбиз, алан къартла, сакълагъыз,
Кёбелейге сюзюлюрбюз, къууана,
Аналагъа баш урурбуз, къаплана!